Revision as of 11:53, 1 October 2022 editMrOllie (talk | contribs)Extended confirmed users, Pending changes reviewers, Rollbackers237,031 editsm Reverted 1 edit by MoNaDa00 (talk) to last revision by WindTemposTags: Twinkle Undo← Previous edit | Revision as of 11:53, 7 October 2022 edit undoMoNaDa00 (talk | contribs)2 editsNo edit summaryTag: RevertedNext edit → | ||
Line 7: | Line 7: | ||
{{cleanup reorganize | has too many enumerations and lists.|date=June 2016}} | {{cleanup reorganize | has too many enumerations and lists.|date=June 2016}} | ||
}} | }} | ||
'''Байгууллагын архитектур''' ('''EA''') нь бизнесийн бүтэц, зан үйл, ялангуяа бизнесийн өгөгдлийг үүсгэж, ашигладаг бизнесийн үүрэг, үйл явцтай холбоотой бизнесийн функц юм. Олон улсын зөвшилцлөөр Enterprise Architecture нь "барилгын үйл ажиллагааг явуулах сайн тодорхойлсон практик" гэж тодорхойлсон байдаг. | |||
'''Enterprise architecture''' ('''EA''') is a business function concerned with the structures and behaviors of a business, especially business roles and processes that create and use business data. By international consensus, Enterprise Architecture has been defined as "a well-defined practice for conducting ] analysis, design, planning, and implementation, using a comprehensive approach at all times, for the successful development and execution of strategy. Enterprise architecture applies architecture principles and practices to guide organizations through the business, information, process, and ]s necessary to execute their strategies. These practices utilize the various aspects of an enterprise to identify, motivate, and achieve these changes."<ref>{{cite web|title="Common Perspectives on Enterprise Architecture"|url=http://feapo.org/wp-content/uploads/2018/10/Common-Perspectives-on-Enterprise-Architecture-Final-1-copy.pdf |access-date=September 29, 2022 }}," ''Architecture and Governance Magazine'', Issue 9-4, November 2013 (2013). Retrieved on September 29, 2022.</ref> | |||
] стратегийг амжилттай боловсруулж, хэрэгжүүлэхийн тулд бүх цаг үед цогц арга барилыг ашиглан дүн шинжилгээ хийх, төлөвлөх, төлөвлөх, хэрэгжүүлэх. Байгууллагын архитектур нь стратегиа хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай бизнес, мэдээлэл, үйл явц, технологийн өөрчлөлтөөр байгууллагуудад чиглүүлэхийн тулд архитектурын зарчим, туршлагыг ашигладаг. Эдгээр практик нь эдгээр өөрчлөлтийг тодорхойлох, урамшуулах, хүрэхийн тулд аж ахуйн нэгжийн янз бүрийн талыг ашигладаг"<ref>{{cite web|title="Common Perspectives on Enterprise Architecture"|url=http://feapo.org/wp-content/uploads/2018/10/Common-Perspectives-on-Enterprise-Architecture-Final-1-copy.pdf |access-date=September 29, 2022 }}," ''Architecture and Governance Magazine'', Issue 9-4, November 2013 (2013). Retrieved on September 29, 2022.</ref> | |||
== Overview == | == Overview == | ||
Байгууллагын архитекторууд нь аж ахуйн нэгжийн архитектурын мэргэжилтнүүдийн хувьд хүмүүс, үйл явц, технологийн шийдвэрийг хэрэгжүүлэх боломжтой зорилго, зорилтуудтай уялдуулах замаар байгууллагын стратегийн алсын харааг дэмждэг бөгөөд үүний үр дүнд уг алсын хараанд хүрэхийн тулд тоон үзүүлэлтээр сайжруулдаг. Байгууллагын архитектурын практик: | |||
As practitioners of enterprise architecture, enterprise architects support an organization’s strategic vision by acting to align people, process and technology decisions with actionable goals and objectives that result in quantifiable improvements toward achieving that vision. The practice of enterprise architecture: | |||
⚫ | {{quote|''Ирээдүйн улс орнуудыг стратеги, бизнес, технологийн нэгдсэн үүднээс чиглүүлэхийн тулд мэдээлэл болон бусад нөөцийг солилцдог байгууллагуудын дотор эсвэл хоорондын нийтлэг үйл ажиллагааны талбарт дүн шинжилгээ хийдэг..''<ref>{{cite web |work=Enterprise Architecture Book of Knowledge |title=Planning an EA – Purpose |url=http://www2.mitre.org/public/eabok/planning_an_ea/purpose.html |publisher=Mitre Corporation |access-date=October 3, 2014}}</ref>}} | ||
{{quote|Аж ахуйн нэгжийн архитектур (EA) нь хүссэн бизнесийн алсын хараа, үр дүнд хүрэх өөрчлөлтийн хэрэгжилтийг тодорхойлж, дүн шинжилгээ хийх замаар үймүүлэгч хүчинд байгууллагын хариу арга хэмжээг идэвхтэй, цогцоор нь удирдах сахилга бат юм. EA нь бизнес болон МТ-ийн удирдагчдад холбогдох бизнесийн тасалдалыг ашиглан зорилтот бизнесийн үр дүнд хүрэхийн тулд бодлого, төслүүдийг өөрчлөх гарын үсэг зурахад бэлэн зөвлөмжүүдийг танилцуулснаар үнэ цэнийг бий болгодог. EA нь ирээдүйн төрийн архитектурын хувьсал руу чиглэсэн шийдвэр гаргахад ашиглагддаг. | |||
⚫ | {{quote|'' |
||
<ref>{{cite web |url=http://www.gartner.com/it-glossary/enterprise-architecture-ea/ |work=Gartner IT Glossary |title=Enterprise Architecture (EA) |publisher=Gartner |access-date=July 29, 2013}}</ref>}} | |||
Энэ нь бизнес болон мэдээллийн технологийн менежерүүдэд бизнесийн хамааралтай бизнесийн мэдээллийн системтэй холбоотой бизнесийн хөгжил, бизнесийн өөрчлөлтийг дэмжих, идэвхжүүлэх хамгийн сайн стратегийг тодорхойлоход тусалдаг. | |||
{{quote|Enterprise architecture (EA) is a discipline for proactively and holistically leading enterprise responses to disruptive forces by identifying and analyzing the execution of change toward desired business vision and outcomes. EA delivers value by presenting business and IT leaders with signature-ready recommendations for adjusting policies and projects to achieve target business outcomes that capitalize on relevant business disruptions. EA is used to steer ] toward the evolution of the future state architecture.<ref>{{cite web |url=http://www.gartner.com/it-glossary/enterprise-architecture-ea/ |work=Gartner IT Glossary |title=Enterprise Architecture (EA) |publisher=Gartner |access-date=July 29, 2013}}</ref>}} | |||
It helps business and IT managers to figure out the best strategies to support and enable business development and business change – in relation to the business information systems that the business depends on. | |||
== Topics == | == Topics == | ||
=== The terms ''enterprise'' and ''architecture'' === | === The terms ''enterprise'' and ''architecture'' === | ||
Байгууллага гэдэг нэр томьёо нь нийтлэг зорилтуудыг хуваалцаж, тодорхой бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг хэрэглэгчдэд хүргэхийн тулд хамтран ажилладаг зохион байгуулалтын нэгж, байгууллага, байгууллагуудын цуглуулгыг тодорхойлсон гэж тодорхойлж болно.<ref>, from the ]</ref> | |||
Энэ утгаараа аж ахуйн нэгж гэдэг нэр томьёо нь хэмжээ, өмчлөлийн загвар, үйл ажиллагааны загвар, газарзүйн тархалтаас үл хамааран янз бүрийн төрлийн байгууллагуудыг хамардаг. Үүнд эдгээр байгууллагын нийгэм-техникийн бүрэн тогтолцоо,<ref name="Giachetti">Giachetti, R.E., Design of Enterprise Systems, Theory, Architecture, and Methods, CRC Press, Boca Raton, FL, 2010.</ref> хүн, мэдээлэл, үйл явц, технологи зэрэг орно. | |||
Архитектур гэдэг нэр томьёо нь системийн хүрээлэн буй орчин, түүний элементүүд, харилцаа холбоо, дизайн, хувьслын зарчимд тусгагдсан үндсэн ойлголт, шинж чанарыг илэрхийлдэг.<ref name="ISO42010">{{cite web|url=http://www.iso.org/iso/catalogue_detail.htm?csnumber=50508 |title=ISO/IEC/IEEE 42010:2011 - Systems and software engineering - Architecture description |publisher=Iso.org |date=November 24, 2011 |access-date=August 6, 2013}}</ref> | |||
Нийгэм-техникийн систем гэж ойлгогддог аж ахуйн нэгж гэдэг нэр томъёо нь аж ахуйн нэгжийн архитектурын хүрээг тодорхойлдог. | |||
Understood as a socio-technical system, the term enterprise defines the scope of the enterprise architecture. | |||
=== Scopes === | === Scopes === | ||
Байгууллагын архитектурын утга учиртай холбоотой аж ахуйн нэгжийн архитектурын мэргэжилтнүүд, эрдэмтдийн үзэл баримтлал буюу итгэл үнэмшил нь ихэвчлэн гурван сургуулийн нэг буюу эрлийз рүү чиглэдэг.<ref name="Lapalme">Lapalme, J., Three Schools of Thought on Enterprise Architecture, IT Professional, vol. 14, no. 6, pp. 37–43, Nov.–Dec. 2012, doi:10.1109/MITP.2011.109</ref> | |||
# Байгууллагын мэдээллийн технологийн дизайн - EA-ийн зорилго нь IT ба бизнесийн асуудлуудыг хооронд нь уялдуулах явдал юм. Байгууллагын архитектурын гол зорилго нь байгууллагын хүссэн зорилгод хүрэхийн тулд аж ахуйн нэгжийн IT/IS чадавхийг төлөвлөх, төлөвлөх үйл явцыг чиглүүлэх явдал юм. Ерөнхийдөө архитектурын санал, шийдвэрүүд нь зөвхөн аж ахуйн нэгжийн IT/IS тал дээр хязгаарлагддаг; бусад талууд нь зөвхөн орц болдог. | |||
# Enterprise IT design – the purpose of EA is the greater alignment between IT and business concerns. The main purpose of enterprise architecture is to guide the process of planning and designing the IT/IS capabilities of an enterprise in order to meet desired organizational objectives. Typically, architecture proposals and decisions are limited to the IT/IS aspects of the enterprise; other aspects only serve as inputs. | |||
# Аж ахуйн нэгжийг нэгтгэх - Энэхүү сэтгэлгээний сургуулийн дагуу EA-ийн зорилго нь стратеги боловсруулах, хэрэгжүүлэх хоорондын уялдаа холбоог багтаасан аж ахуйн нэгжийн янз бүрийн асуудал (хүний нөөц, мэдээллийн технологи, үйл ажиллагаа гэх мэт) хоорондын уялдаа холбоог нэмэгдүүлэх явдал юм. Ерөнхийдөө архитектурын санал, шийдвэрүүд нь аж ахуйн нэгжийн бүх талыг хамардаг. | |||
# Enterprise integrating – According to this school of thought, the purpose of EA is to achieve greater coherency between the various concerns of an enterprise (HR, IT, Operations, etc.) including the linking between strategy formulation and execution. Typically, architecture proposals and decisions encompass all the aspects of the enterprise. | |||
# Аж ахуйн нэгжийн экосистемийн дасан зохицох - EA-ийн зорилго нь аж ахуйн нэгжүүдийн суралцах чадварыг тогтвортой байлгахын тулд дэмжих, дэмжих явдал юм. Иймээс аж ахуйн нэгжийн өөрийгөө сайжруулах, шинийг санаачлах, хүрээлэн буй орчинтойгоо хамтран ажиллах чадавхийг сайжруулахад ихээхэн анхаарал хандуулдаг. Дүрмээр бол санал, шийдвэр нь аж ахуйн нэгж болон түүний хүрээлэн буй орчныг хамардаг. | |||
# Enterprise ecosystem adaptation – the purpose of EA is to foster and maintain the learning capabilities of enterprises so that they may be sustainable. Consequently, a great deal of emphasis is put on improving the capabilities of the enterprise to improve itself, to ] and to coevolve with its environment. Typically, proposals and decisions encompass both the enterprise and its environment. | |||
Байгууллагын архитектурын утгын талаархи хүний итгэл үнэмшил нь түүний зорилго, түүний хамрах хүрээ, түүнд хүрэх арга хэрэгсэл, түүнийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах ур чадвар, түүнийг хэрэгжүүлэх хариуцлагын цар хүрээг хэрхэн үзэхэд нөлөөлнө.<ref name="Lapalme" /> | |||
One’s belief with regards to the meaning of enterprise architecture will impact how one sees its purpose, its scope, the means of achieving it, the skills needed to conduct it, and the locus of responsibility for conducting it<ref name="Lapalme" /> | |||
=== Architectural description of an enterprise === | === Architectural description of an enterprise === | ||
{{see also|Architecture domain}} | {{see also|Architecture domain}} | ||
According to the standard ],<ref name="ISO42010"/> |
According to the standard ],<ref name="ISO42010"/> системийн архитектурыг тодорхойлоход хэрэглэгддэг бүтээгдэхүүнийг архитектурын тайлбар гэж нэрлэдэг. Практикт архитектурын тодорхойлолт нь төрөл бүрийн жагсаалт, хүснэгт, диаграммыг агуулдаг. Эдгээр нь үзэл бодол гэж нэрлэгддэг загварууд юм. Байгууллагын архитектурын хувьд эдгээр загварууд нь бизнесийн логик функцууд эсвэл чадавхийг тодорхойлдог, ]es, хүний үүрэг, жүжигчид, биеийн зохион байгуулалтын бүтэц, ]s and ]s, ]s олон платформын хэрэглээ, техник хангамж, харилцаа холбооны дэд бүтэц.<ref>{{Cite journal|last=Kotusev|first=Svyatoslav|last2=Kurnia|first2=Sherah|date=2021-09-01|title=The theoretical basis of enterprise architecture: A critical review and taxonomy of relevant theories|url=https://doi.org/10.1177/0268396220977873|journal=Journal of Information Technology|language=en|volume=36|issue=3|pages=275–315|doi=10.1177/0268396220977873|issn=0268-3962}}</ref> | ||
Их Британийн Үндэсний тооцооллын төвийн EA шилдэг туршлагын удирдамжид <ref>Jarvis, Bob (2003) ''Enterprise Architecture: Understanding the Bigger Picture – A Best Practice Guide for Decision Makers in IT'', The UK National Computing Centre, Manchester, UK. p. 9</ref> заасан байдаг: | |||
<blockquote>Дүрмээр бол EA нь аж ахуйн нэгжийн бүтэц, чиг үүргийг тодорхойлсон цогц загваруудын хэлбэрийг авдаг. EA дахь бие даасан загваруудыг логик байдлаар байрлуулсан бөгөөд энэ нь аж ахуйн нэгжийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг улам бүр нэмэгдүүлж өгдөг. | |||
<blockquote>Normally an EA takes the form of a comprehensive set of cohesive models that describe the structure and functions of an enterprise. The individual models in an EA are arranged in a logical manner that provides an ever-increasing level of detail about the enterprise. | |||
</blockquote> | </blockquote> | ||
Байгууллагын архитектурыг өөрчлөх хамгийн чухал зүйл бол ивээн тэтгэгчийг тодорхойлох явдал юм. Түүний эрхэм зорилго, алсын хараа, стратеги, засаглалын тогтолцоо нь хүлээгдэж буй өөрчлөлтөд хамаарах бүх үүрэг, хариуцлага, харилцааг тодорхойлдог. Байгууллагын архитекторуудын үзэж буй өөрчлөлтүүд нь ихэвчлэн: | |||
Paramount to ''changing'' the enterprise architecture is the identification of a ]. His/her mission, ], and strategy, and the governance framework define all roles, responsibilities, and relationships involved in the anticipated transformation. Changes considered by enterprise architects typically include: | |||
* байгууллагын бүтэц, үйл явц дахь шинэчлэл | |||
* innovations in the structure or processes of an organization | |||
* Мэдээллийн систем, технологийг ашиглах шинэлэг зүйл | |||
* innovations in the use of information systems or technologies | |||
* бизнесийн үйл явцыг нэгтгэх ба/эсвэл стандартчилал, ба | |||
* the integration and/or ] of business processes, and | |||
* бизнесийн мэдээллийн чанар, шуурхай байдлыг сайжруулах. | |||
* improving the quality and timeliness of business information. | |||
Бизнесийг суурь төлөвөөс зорилтот төлөв рүү, заримдаа хэд хэдэн шилжилтийн төлөвт шилжүүлэхэд чиглүүлэхийн тулд архитектур боловсруулах, ашиглах аргачлалыг ихэвчлэн аж ахуйн нэгжийн архитектурын хүрээ гэж нэрлэдэг. Хүрээ нь аж ахуйн нэгжийн тусгай архитектурын тодорхойлолтыг үйлдвэрлэх, ашиглахад зориулсан үйл явц, техник, олдворын тодорхойлолт, лавлагаа загвар, зааварчилгааг агуулсан бүтэцлэгдсэн цуглуулгыг хангадаг. | |||
A methodology for developing and using architecture to guide the ] from a baseline state to a target state, sometimes through several transition states, is usually known as an ]. A framework provides a structured collection of processes, techniques, ], reference models, and guidance for the production and use of an enterprise-specific architecture description. | |||
== Benefits == | == Benefits == | ||
Байгууллагын зорилгод шууд болон шууд бус хувь нэмэр оруулснаар аж ахуйн нэгжийн архитектурын ашиг тус хүртдэг. Байгууллагын архитектурын хамгийн чухал ашиг тусыг дараахь чиглэлээр ажиглаж болно:<ref name="The Contribution of Solution Architecture to the Achievement of Organizational Goals">The Contribution of Enterprise Architecture to the Achievement of Organizational Goals: Establishing the Enterprise Architecture Benefits Framework, Technical Report, Department of Information and Computing Sciences Utrecht University, Utrecht, The Netherlands, ()</ref> | |||
* |
* Байгууллагын дизайн - Байгууллагын архитектур нь нэгдэх, худалдан авах эсвэл зохион байгуулалтын ерөнхий өөрчлөлтийн үед зохион байгуулалтын бүтцийг төлөвлөх, дахин төлөвлөхтэй холбоотой салбарт дэмжлэг үзүүлдэг.ref name="Effects of an architectural approach to the implementation of shared service centers">Bert Arnold, ] and ]. "Effects of an architectural approach to the implementation of shared service centers," in Second International Workshop on Enterprise, Applications and Services in the Finance Industry (FinanceCom05), Regensburg, Germany, 2005.</ref><ref name="J. Schekkerman. Trends in enterprise architecture 2005">]. Trends in enterprise architecture 2005: How are organizations progressing? . 2009(10/20), pp. 33. Available: ({{dead link|date=September 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }})</ref><ref name="T. Buchter, Enterprise architecture analysis and application: An exploratory study">T. Bucher, R. Fischer, S. Kurpjuweit and ], "Enterprise architecture analysis and application: An exploratory study," in EDOC Workshop TEAR, Hong Kong, 2006.</ref><ref name="Nilsson, Management of technochange in an interorganizational E-government project,">Nilsson, "Management of technochange in an interorganizational E-government project," in Proceedings of the 41st Annual Hawaii International Conference on System Sciences, 2008, pp. 209.</ref> | ||
* |
* Байгууллагын үйл явц ба үйл явцын стандартууд – Байгууллагын архитектур нь бизнесийн үйл явцын сахилга бат, стандартчиллыг хэрэгжүүлэхэд тусалдаг ба үйл явцыг нэгтгэх, дахин ашиглах, нэгтгэх боломжийг олгодог.<ref name="J Varnus, TOGAF 9 enterprise architecture survey results">J. Varnus and N. Panaich. TOGAF 9 enterprise architecture survey results. Presented at 23rd Enterprise Architecture Practitioners Conference. . Available: www.opengroup.org/public/member/proceedings/q309/q309a/Presentations/pl-varnus-panaich.pdf.</ref><ref name="J. W. Ross, Understanding the Benefits of Enterprise Architecture">] and ], "Understanding the Benefits of Enterprise Architecture," CISR Research Briefings, 2005.</ref> | ||
* ] – |
* ] – Төслийн багцын удирдлага – Аж ахуйн нэгжийн архитектур нь хөрөнгө оруулалтын шийдвэр гаргах, ажлын тэргүүлэх чиглэлийг тогтооход дэмжлэг үзүүлдэг.<ref name="J. Schekkerman. Trends in enterprise architecture 2005"/><ref>{{Cite journal |last=Quartel |first=Dick |last2=Steen |first2=Maarten W.A. |last3=Lankhorst |first3=Marc M. |date=2012-05-01 |title=Application and project portfolio valuation using enterprise architecture and business requirements modelling |url=https://doi.org/10.1080/17517575.2011.625571 |journal=Enterprise Information Systems |volume=6 |issue=2 |pages=189–213 |doi=10.1080/17517575.2011.625571 |issn=1751-7575}}</ref><ref name="T. Buchter, Enterprise architecture analysis and application: An exploratory study"/> | ||
* |
* Төслийн менежмент – Байгууллагын архитектур нь төслийн оролцогч талуудын хамтын ажиллагаа, харилцаа холбоог сайжруулдаг. Байгууллагын архитектур нь төслийн цар хүрээг үр ашигтай тодорхойлох, төслийн үр дүнг илүү бүрэн гүйцэд, тууштай тодорхойлоход хувь нэмэр оруулдаг.<ref name="Nilsson, Management of technochange in an interorganizational E-government project,"/><ref name="J Varnus, TOGAF 9 enterprise architecture survey results"/> | ||
* ] – |
* ] – Шаардлагын инженерчлэл – Байгууллагын архитектур нь аж ахуйн нэгжийн архитектурын баримт бичгийг нийтлэх замаар шаардлагыг тодорхойлох хурд болон шаардлагын тодорхойлолтын нарийвчлалыг нэмэгдүүлдэг. <ref>W. Engelsman, M. E. Iacob and H. M. Franken, "Architecture-driven requirements engineering," in Proceedings of the 2009 ACM Symposium on Applied Computing(SAC '09), Honolulu, Hawaii, 2009, pp. 285-286.</ref> | ||
* System development - |
* System development - Системийн хөгжүүлэлт - Байгууллагын архитектур нь системийг хөгжүүлэх, турших явцад системийн оновчтой дизайн, нөөцийг үр ашигтай хуваарилахад хувь нэмэр оруулдаг.<ref name="J. Schekkerman. Trends in enterprise architecture 2005"/><ref name="T. Buchter, Enterprise architecture analysis and application: An exploratory study"/> | ||
* ] |
* ] Мэдээллийн технологийн удирдлага ба шийдвэр гаргалт – Байгууллагын архитектур нь мэдээллийн технологийн төлөвлөлтийн үйл ажиллагааг сахилга бат, стандартчилалд хэрэгжүүлэхэд тусалж, технологитой холбоотой шийдвэр гаргах хугацааг багасгахад хувь нэмэр оруулдаг нь тогтоогдсон.<ref name="T. Buchter, Enterprise architecture analysis and application: An exploratory study"/><ref name="J. W. Ross, Understanding the Benefits of Enterprise Architecture"/> | ||
* IT value – |
* IT value – Мэдээллийн технологийн үнэ цэнэ – Байгууллагын архитектур нь системийн хэрэгжилт болон үйл ажиллагааны зардлыг бууруулж, бизнесийн нэгжүүд дэх мэдээллийн технологийн дэд бүтцийн үйлчилгээний хуулбарыг багасгахад тусалдаг.<ref name="J. W. Ross, Understanding the Benefits of Enterprise Architecture"/><ref name="L. Kappelman, T. McGinnis 2008">L. Kappelman, T. McGinnis, A. Pettite and A. Sidorova, "Enterprise architecture: Charting the territory for academic research," in AMCIS 2008, 2008.</ref> | ||
* IT complexity – |
* IT complexity – Мэдээллийн технологийн нарийн төвөгтэй байдал – Аж ахуйн нэгжийн архитектур нь мэдээллийн технологийн нарийн төвөгтэй байдлыг багасгах, өгөгдөл болон програмуудыг нэгтгэх, системүүдийн харилцан ажиллах чадварыг сайжруулахад хувь нэмэр оруулдаг.[<ref name="J Varnus, TOGAF 9 enterprise architecture survey results"/><ref name="J. W. Ross, Understanding the Benefits of Enterprise Architecture"/><ref name="L. Kappelman, T. McGinnis 2008"/> | ||
* IT openness – |
* IT openness – Мэдээллийн технологийн нээлттэй байдал – Аж ахуйн нэгжийн архитектур нь зохицуулалтыг дагаж мөрдөх мэдээллийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, дэд бүтцийн өөрчлөлтийн ил тод байдлыг нэмэгдүүлэх замаар илүү нээлттэй, хариу үйлдэл үзүүлэх мэдээллийн технологид хувь нэмэр оруулдаг.<ref name="J. W. Ross, Understanding the Benefits of Enterprise Architecture"/><ref>M. Pulkkinen, A. Naumenko and K. Luostarinen, "Managing information security in a business network of machinery maintenance services business - Enterprise architecture as a coordination tool," J. Syst. Softw., vol. 80, pp. 1607-1620, 2007.</ref> | ||
* ] – |
* ] – Мэдээллийн технологийн эрсдлийн удирдлага - Байгууллагын архитектур нь системийн алдаа, аюулгүй байдлын зөрчлөөс үүдэлтэй бизнесийн эрсдлийг бууруулахад хувь нэмэр оруулдаг. Байгууллагын архитектур нь төслийг хүргэх эрсдлийг бууруулахад тусалдаг.<ref name="J. W. Ross, Understanding the Benefits of Enterprise Architecture"/><ref>T. Obitz and M. K. Babu. (2009). Enterprise architecture expands its role in strategic business transformation: Infosys enterprise architecture survey 2008/2009. ({{Dead link|date=August 2018 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}).</ref> | ||
== Examples == | == Examples == | ||
Аж ахуйн нэгжүүдийн архитектурыг баримтжуулах ажлыг АНУ-ын Холбооны Засгийн газар гүйцэтгэдэг] ]<ref>Federal Government agency success stories, (2010), {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100430152712/http://www.whitehouse.gov/omb/E-Gov/ea_success.aspx |date=April 30, 2010 }}</ref> Хөрөнгийн төлөвлөлт ба хөрөнгө оруулалтын хяналт (CPIC) үйл явцын хүрээнд.] (CPIC) | |||
⚫ | Холбооны аж ахуйн нэгжийн архитектурын (FEA) лавлах загвар нь холбооны агентлагуудыг архитектураа хөгжүүлэхэд чиглүүлдэг.] (FEA) <ref>FEA Practice Guidance Federal Enterprise Architecture Program Management Office OMB, (2007), {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101016043354/http://www.whitehouse.gov/sites/default/files/omb/assets/fea_docs/FEA_Practice_Guidance_Nov_2007.pdf |date=October 16, 2010 }}</ref> | ||
⚫ | Independence Blue Cross, Intel, Volkswagen AG зэрэг компаниуд ], ], ]<ref>"Volkswagen of America: Managing IT Priorities," Harvard Business Review, October 5, 2005, Robert D. Austin, Warren Ritchie, Greggory Garrett</ref> болон InterContinental Hotels Group нь бизнесийн архитектурыг сайжруулахын зэрэгцээ бизнесийн гүйцэтгэл, бүтээмжийг сайжруулахын тулд аж ахуйн нэгжийн архитектурыг ашигладаг. | ||
⚫ | |||
Төрөл бүрийн ойлгомжтой шалтгааны улмаас арилжааны байгууллагууд аж ахуйн нэгжийн архитектурын томоохон тодорхойлолтыг бараг нийтэлдэггүй. Харин төрийн байгууллагууд өөрсдийн боловсруулсан архитектурын тодорхойлолтоо нийтэлж эхэлсэн. Жишээ нь: | |||
⚫ | |||
For various understandable reasons, commercial organizations rarely publish substantial enterprise architecture descriptions. However, government agencies have begun to publish architectural descriptions they have developed. Examples include: | |||
* ] | * ] | ||
* ] Business Enterprise Architecture,<ref></ref> or the 2008 BEAv5.0 version | * ] Business Enterprise Architecture,<ref></ref> or the 2008 BEAv5.0 version | ||
Line 81: | Line 83: | ||
==Challenges== | ==Challenges== | ||
Үйл ажиллагааны болон тактикийн түвшинд хүлээн зөвшөөрөгдсөн, хүлээн зөвшөөрөгдсөн, функциональ нэгдмэл, бүрэн оролцсон концепцийг бий болгох нь өнөөдөр Enterprise Architects-д тулгарч буй хамгийн том сорилтуудын нэг бөгөөд олон EA-Initiatives бүтэлгүйтэх гол шалтгаануудын нэг гэж тодорхойлсон.<ref>Dedic, N. (2020). "FEAMI: A Methodology to include and to integrate Enterprise Architecture Processes into Existing Organizational Processes" in IEEE Engineering Management Review. Volume 48, Issue 4. DOI: https://doi.org/10.1109/EMR.2020.3031968</ref> | |||
== Criticism == | == Criticism == | ||
Байгууллагын архитектурын ашиг тусыг үл харгалзан арав гаруй жилийн турш зохиолчид болон байгууллагууд аж ахуйн нэгжийн архитектурыг үр дүнтэй практик гэж үзсээр ирсэн. Эдгээр эсэргүүцлийн хэсэгчилсэн жагсаалтыг энд оруулав. | |||
Despite the benefits that enterprise architecture claims to provide, for more than a decade, writers and organizations raised concerns about enterprise architecture as an effective practice. Here is a partial list of those objections: | |||
* |
* 2007 онд компьютерийн эрдэмтэн Ивар Жэйкобсон (UML-д томоохон хувь нэмэр оруулсан, OO програм хангамжийн хөгжүүлэлтийн анхдагч) аж ахуйн нэгжийн архитектурын талаарх өөрийн үнэлгээг өгсөн: "Дэлхий даяар Enterprise Architecture EA-г нэвтрүүлэх нь ихэнх санхүүгийн байгууллагуудын (банк, даатгалын компаниуд, Засгийн газар гэх мэт) сүүлийн 5 жил гаруйн хугацаанд дуусаагүй байна.Би ийм компаниудтай хамтран ажиллаж, заримд нь хамгийн муу алдаа гаргахгүй байхад нь тусалсан. EA-ийн ихэнх санаачилга амжилтгүй болсон. Миний таамаглал бол 90 гаруй % нь хэзээ ч ашигтай зүйл авчирдаггүй."<ref> by ]. on ''http://blog.ivarjacobson.com/'' {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131204121725/http://blog.ivarjacobson.com/ |date=December 4, 2013 }} October 18, 2007.</ref> | ||
* |
* 2007 оны аж ахуйн нэгжийн архитектурын тухай тайландаа Gartner "... 2012 он гэхэд аж ахуйн нэгжийн архитектурын хөтөлбөрүүдийн 40% нь зогсох болно" гэж таамаглаж байсан.<ref>] (2007) on ''www.gartner.com''. Accessed November 18, 2013.</ref> | ||
* |
* 2008 онд Роттердамын Эразмус Их Сургууль болон IDS Scheer программ хангамжийн компанийн хийсэн судалгаагаар аж ахуйн нэгжийн архитектурын төслүүдийн гуравны хоёр нь бизнес болон мэдээллийн технологийн уялдаа холбоог сайжруулж чадаагүй гэсэн дүгнэлтэд хүрсэн байна.[<ref>S. Roeleven, Sven and J. Broer (2010). "Why Two Thirds of Enterprise Architecture Projects Fail," | ||
ARIS Expert Paper ()</ref> | ARIS Expert Paper ()</ref> | ||
* |
* Салбарын тоймч Дион Хинчеклифф 2009 онд гаргасан нийтлэлдээ уламжлалт аж ахуйн нэгжийн архитектурыг "эвдэрсэн" байж магадгүй гэж бичжээ: "Хамгийн сайн нь, аж ахуйн нэгжийн архитектур нь бизнесийн бүх боломжуудыг илэрхийлэх, тэр ч байтугай хэрхэн амжилтанд хүрэхийг тодорхойлсон тод шугамуудыг өгдөг. Тэнд ... Сүүлийн үед уламжлалт аж ахуйн нэгжийн архитектур нь өнөөдөр байнга хэрэглэгдэж байгаа шиг ямар нэг чухал арга замаар эвдэрч болзошгүйг ойлгох нь улам бүр нэмэгдэж байна. Юу нь буруу байж болох вэ, үүнийг хэрхэн засах вэ гэдэг асуултууд юм."<ref> Dion Hinchcliffe, September 3, 2009</ref> | ||
* 2011 онд холбооны аж ахуйн нэгжийн архитектурын зөвлөх Стэнли Гавер АНУ-ын холбооны засгийн газрын аж ахуйн нэгжийн архитектурын хөтөлбөрт тулгарч буй асуудлуудыг судалсан тайланг гаргажээ. Ноён Гавер холбооны аж ахуйн нэгжийн архитектурын хөтөлбөр ихэнхдээ бүтэлгүйтсэн гэж дүгнэсэн; Энэ дүгнэлтийг 2010 оны 10-р сард холбооны засгийн газраас хийсэн хурал нь холбооны аж ахуйн нэгжийн архитектурын хөтөлбөр яагаад "өнгөрсөн үеийнх шиг нөлөө үзүүлж, амжилтанд хүрээгүй" болохыг тодорхойлох зорилгоор хийсэн ижил төстэй дүгнэлтээр батлагдсан."<ref></ref> | |||
* In 2011, federal enterprise architecture consultant Stanley Gaver released a report that examined problems within the United States federal government’s enterprise architecture program. Mr. Gaver concluded that the federal enterprise architecture program had mostly failed; this conclusion was corroborated by a similar one made by the federal government at an October 2010 meeting that was held to determine why the federal enterprise architecture program was not "as influential and successful as in the past."<ref></ref> | |||
EA-ийн талаархи гол санаа зовоосон асуудал бол EA төслүүд өргөн хүрээтэй, ихэвчлэн тунгалаг шинж чанартай байдаг тул амжилтын хэмжүүрүүдэд хүрэхэд бэрхшээлтэй байдаг.<ref></ref> | |||
== Relationship to other disciplines == | == Relationship to other disciplines == | ||
] (FEAPO), Аж ахуйн нэгжийн архитектурын мэргэжлийн байгууллагуудын холбооны (FEAPO) мэдээлснээр, аж ахуйн нэгжийн архитектур нь бизнесийн орчинд түгээмэл байдаг бусад олон салбартай харилцан үйлчилдэг. FEAPO-ийн мэдээлснээр: | |||
{{quote| | |||
{{quote|An Enterprise Architecture practice collaborates with many interconnected disciplines, including performance engineering and management, process engineering and management, IT and enterprise portfolio management, governance and compliance, IT strategic planning, risk analysis, information management, metadata management, and a wide variety of technical disciplines as well as organizational disciplines such as organizational development, transformation, innovation, and learning. Increasingly, many practitioners have stressed the important relationship of Enterprise Architecture with emerging holistic design practices such as design thinking, systems thinking, and user experience design.<ref name="FEAPO">], " {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161220084017/http://feapo.org/wp-content/uploads/2013/11/Common-Perspectives-on-Enterprise-Architecture-v15.pdf |date=December 20, 2016 }}," ''Architecture and Governance Magazine'', Issue 9-4, November 2013 (2013). Retrieved on November 19, 2013.</ref>}} | |||
Аж ахуйн нэгжийн архитектурын практик нь гүйцэтгэлийн инженерчлэл ба менежмент, үйл явцын инженерчлэл ба менежмент, IT ба байгууллагын багцын удирдлага, засаглал ба нийцэл, мэдээллийн технологийн стратеги төлөвлөлт, эрсдлийн шинжилгээ, мэдээллийн удирдлага, мета өгөгдлийн удирдлага, олон төрлийн техникийн салбаруудтай хамтран ажилладаг. сахилга бат, түүнчлэн байгууллагын хөгжил, өөрчлөлт, инноваци, суралцах зэрэг зохион байгуулалтын салбарууд. Аж ахуйн нэгжийн архитектурын дизайны сэтгэлгээ, системийн сэтгэлгээ, хэрэглэгчийн туршлагын дизайн гэх мэт шинээр гарч ирж буй цогц дизайны практикуудтай чухал хамаарлыг олон дадлагажигчид улам бүр онцолж байна.<ref name="FEAPO">], " {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161220084017/http://feapo.org/wp-content/uploads/2013/11/Common-Perspectives-on-Enterprise-Architecture-v15.pdf |date=December 20, 2016 }}," ''Architecture and Governance Magazine'', Issue 9-4, November 2013 (2013). Retrieved on November 19, 2013.</ref>}} | |||
Төрөл бүрийн байгууллагуудад аж ахуйн нэгжийн бүтэц бий болсон тул өргөн хүрээний нөлөөгөөр бизнесийн энэ үүргийг олон байгууллагын мэдээллийн технологийн удирдлагын үйл явцад оруулсан болно. Энэ нь аж ахуйн нэгжийн архитектур нь IT-тэй нягт холбоотой гэсэн үг боловч бизнесийн архитектур, гүйцэтгэлийн удирдлага, үйл явцын архитектур, түүнчлэн илүү техникийн сэдвүүдийг хамарсан бизнесийн оновчлолын өргөн хүрээнд авч үзэх хэрэгтэй. | |||
As enterprise architecture has emerged in various organizations, the broad reach has resulted in this business role being included in the ] processes of many organizations. While this may imply that enterprise architecture is closely tied to IT, it should be viewed in the broader context of ] in that it addresses ], ], and process architecture, as well as more technical subjects. | |||
Байгууллагын архитектур ба мэдээллийн технологийн янз бүрийн туршлагын огтлолцлын талаархи хэлэлцүүлгийг мэдээллийн технологийн шинжилгээний янз бүрийн фирмүүд нийтэлсэн. Gartner болон Forrester нар дизайны сэтгэлгээ, хэрэглэгчийн туршлагын дизайн зэрэг шинээр гарч ирж буй цогц дизайны практикуудтай аж ахуйн нэгжийн архитектурын чухал хамаарлыг онцлон тэмдэглэв.] and ].<ref>Clay Richardson, Forrester Blogs – Design Thinking Reshapes EA For Dynamic Business, (2013) {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130419011441/http://blogs.forrester.com/clay_richardson/13-04-12-design_thinking_reshapes_ea_for_dynamic_business |date=April 19, 2013 }}</ref><ref>Joe McKendrick, ZDNet – Gartner urges more 'design thinking' to break enterprise architecture out of its silo, (2010) </ref><ref>Leslie Owens, Forrester Blogs – Who Owns Information Architecture? All Of Us., (2010), {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100205132536/http://blogs.forrester.com/information_management/2010/02/who-owns-information-architecture-all-of-us.html |date=February 5, 2010 }}</ref> Real Story Group-ийн шинжээч фирм аж ахуйн нэгжийн архитектур болон шинээр гарч ирж буй дижитал ажлын байрны үзэл баримтлал нь "нэг зоосны хоёр тал" гэж санал болгов."<ref>Tony Byrne, Real Story Group Blog – Digital workplace and enterprise architecture: two sides to same coin, (2012), </ref> Cutter Consortium нь аж ахуйн нэгжийн архитектурыг мэдээлэл, мэдлэгт суурилсан сахилга бат гэж тодорхойлдог.<ref>]. "Dealing with Too Much Data from an Architectural Perspective", November 13, 2012 ()</ref> | |||
Байгууллагын аж ахуйн нэгжийн архитектур нь бүхэлд нь баримтжуулахад хэтэрхий төвөгтэй бөгөөд өргөн цар хүрээтэй байдаг тул мэдлэгийн менежментийн арга техник нь эдгээр далд, далд эсвэл далд хэсгүүдийг судалж, дүн шинжилгээ хийх боломжийг олгодог. Үүний хариуд аж ахуйн нэгжийн архитектур нь байгууллагын бүрэлдэхүүн хэсгүүд болон тэдгээрийн харилцан үйлчлэлийг системчилсэн, цогц байдлаар баримтжуулах арга замыг мэдлэгийн удирдлагыг нөхөж өгдөг.].<ref>Evernden, Elaine, ]. Information First - Integrating Knowledge and Information Architecture for Business Advantage, Butterworth-Heinemann, Oxford, 2003 ()</ref> | |||
Төрөл бүрийн газруудад<ref>{{cite web|title=SOA and Enterprise Architecture|url=http://www.opengroup.org/soa/source-book/soa/soa_ea.htm|publisher=The Open Group|access-date=December 18, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20150110073815/http://www.opengroup.org/soa/source-book/soa/soa_ea.htm|archive-date=January 10, 2015|url-status=dead|df=mdy-all}}</ref> аж ахуйн нэгжийн архитектур нь хэрэглээний интеграцийн тодорхой хэв маяг болох Үйлчилгээнд чиглэсэн архитектуртай холбоотой гэж хэлэлцсэн. Судалгаанаас харахад SOA-г аж ахуйн нэгжийн хэмжээнд нэгтгэх загвар болгон ашиглахыг дэмждэг аж ахуйн нэгжийн архитектурыг онцолж байна.<ref>Christopher Kistasamy, Alta van der Merwe, Andre de la Harpe, (2012), The role of service-oriented architecture as an enabler for Enterprise Architecture, AMCIS 2012, Seattle Washington</ref><ref>{{cite web|last1=Rosa and Sampaio|title=SOA Governance Through Enterprise Architecture|url=http://www.oracle.com/technetwork/articles/soa/rosa-sampaio-soa-gov-2080776.html|website=Oracle.com|publisher=Oracle|access-date=December 19, 2014}}</ref> | |||
== History == | == History == | ||
{{Essay-like|section|date=November 2012}} | {{Essay-like|section|date=November 2012}} | ||
Байгууллагын архитектур гэдэг нэр томьёог яг таг ашигласан анхны хэвлэл бол мэдээллийн системийн интеграцчлалын сорилтуудын тухай Үндэсний Стандартын Хүрээлэнгийн тусгай хэвлэл ] Special Publication<ref name="NIST SP 500-167">{{cite journal|last=Fong|first=E. N.|author2=Goldfine, E.H.|title=Information management directions: the integration challenge.|journal=SIGMOD Record|date=December 1989|volume= 18|issue= 4|pages=40–43|url=http://www.itl.nist.gov/lab/specpubs/NIST%20SP%20500-167.pdf|doi=10.1145/74120.74125|s2cid=23939840}}</ref> Тойм нь "Энэ самбар нь аж ахуйн нэгжийн менежментийг дэмжих архитектур, стандартын үүргийг авч үзсэн" гэж заасан. | |||
Энэхүү анхны хэрэглээг Жон Зачманы 1987 онд хэвлүүлсэн нийтлэлд ]'s,<ref>{{cite journal|last=Zachman|first=John A.|title=A framework for information systems architecture.|journal=IBM Systems Journal|edition=reprint|year=1999|volume=38|issue=2/3|pages=454–470|doi=10.1147/sj.382.0454}}</ref> Enterprise Architecture" гэсэн нэр томъёог ашиглаагүй гэж буруу тайлбарласан байдаг. NIST-ийн "аж ахуйн нэгжийн архитектур" самбарын илтгэлийн цар хүрээг 1987 оны нийтлэлд дурдсан Захманы одоогийн сэтгэлгээтэй шууд харьцуулж болно: "Мэдээллийн системийн хэрэгжилтийн хэмжээ, нарийн төвөгтэй байдал нэмэгдэж байгаа тул зарим логикийг ашиглах шаардлагатай байна. Системийн бүх бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн интерфэйс болон интеграцийг тодорхойлох, удирдахад зориулсан бүтээн байгуулалт (эсвэл архитектур). | |||
1989 оны NIST нийтлэлд аж ахуйн нэгжийн архитектурыг хэд хэдэн түвшнээс бүрддэг гэж тодорхойлсон байдаг. Дээд шат нь "Бизнесийн нэгжийн архитектур" юм. Баримт бичигт үүнийг дараах байдлаар тодорхойлсон: "Бизнесийн нэгж нь нийт аж ахуйн нэгж эсвэл корпорацийн дэд нэгжийг дүрсэлж болно. Энэ түвшний архитектур нь дотоод мэдээллийн хэрэгцээ, гадны байгууллагуудаас ногдуулах мэдээлэл, өгөгдлийг хангах тогтолцоог бүрдүүлдэг. Эдгээр гадны байгууллагуудад хамтран ажилладаг байгууллагууд, үйлчлүүлэгчид болон холбооны агентлагууд багтдаг. Энэ түвшний мэдээлэл, мэдээллийн хэрэгцээ нь техникийн асуудалд анхаарал хандуулж, архитектурын доод түвшинд хангах шаардлагыг тавьдаг." | |||
In the 1989 NIST article, enterprise architecture is described as consisting of several levels. The top-level is "Business Unit Architecture". The ] describes this as follows: "A Business Unit may portray either a total corporate entity or a corporate sub-unit. Architecture at this level establishes a framework for satisfying both internal ] needs and the information and ] needs to be imposed by external ]. These external organizations include ], ], and ]. The information and data needs at this level impose requirements to be satisfied at lower levels of the architecture, with increasing ] to technical considerations." | |||
1989 оны NIST баримт бичигт: "Бизнесийн нэгжийн архитектурын төлөөлөл нь байгууллагын нэгжүүд болон тэдгээрийн харилцаа холбоо, түүнчлэн аж ахуйн нэгжийн ерөнхий зорилгыг биелүүлэх боломжийг олгодог эсвэл хязгаарласан тодорхой стандарт, бодлого, журмыг харуулдаг. | |||
The 1989 NIST document continues: "The representation of the Business Unit architecture shows organizational units and their relationships, as well as specific ], ], and ]s that enable or constrain the accomplishment of the overall enterprise mission." | |||
Шалгалтын явцад нотлох баримтаас харахад Захманы үзэл баримтлал нь бизнесийн үйл ажиллагаанд оновчтой болгосон дэд системүүдээс бүрдэх хувь хүний мэдээллийн системийг бий болгох явдал байв. Гэсэн хэдий ч NIST-ийн үзэл баримтлал нь бүхэл бүтэн аж ахуйн нэгж байж болох бизнесийн нэгж дэх бүх мэдээллийн системийн удирдлагыг тодорхойлдог. | |||
By examination, the ] shows that Zachman's concept was the creation of an ] information system, perhaps composed of ], optimized for a ]. However, the ] ] describes the management of all the ] in a ] unit which may be the whole enterprise. | |||
Закман "аж ахуйн нэгжийн архитектур" гэсэн нэр томъёог хэдэн жилийн дараа л хэвлэлд ашигласангүй. | |||
Zachman did not use the exact term "enterprise architecture" in a ] until several years later. | |||
== See also == | == See also == |
Revision as of 11:53, 7 October 2022
Area of Expertise This article is about the technique/methodology. For Sparx Systems Enterprise Architect, see Enterprise Architect (software).
This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these messages)
|
Байгууллагын архитектур (EA) нь бизнесийн бүтэц, зан үйл, ялангуяа бизнесийн өгөгдлийг үүсгэж, ашигладаг бизнесийн үүрэг, үйл явцтай холбоотой бизнесийн функц юм. Олон улсын зөвшилцлөөр Enterprise Architecture нь "барилгын үйл ажиллагааг явуулах сайн тодорхойлсон практик" гэж тодорхойлсон байдаг. ] стратегийг амжилттай боловсруулж, хэрэгжүүлэхийн тулд бүх цаг үед цогц арга барилыг ашиглан дүн шинжилгээ хийх, төлөвлөх, төлөвлөх, хэрэгжүүлэх. Байгууллагын архитектур нь стратегиа хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай бизнес, мэдээлэл, үйл явц, технологийн өөрчлөлтөөр байгууллагуудад чиглүүлэхийн тулд архитектурын зарчим, туршлагыг ашигладаг. Эдгээр практик нь эдгээр өөрчлөлтийг тодорхойлох, урамшуулах, хүрэхийн тулд аж ахуйн нэгжийн янз бүрийн талыг ашигладаг"
Overview
Байгууллагын архитекторууд нь аж ахуйн нэгжийн архитектурын мэргэжилтнүүдийн хувьд хүмүүс, үйл явц, технологийн шийдвэрийг хэрэгжүүлэх боломжтой зорилго, зорилтуудтай уялдуулах замаар байгууллагын стратегийн алсын харааг дэмждэг бөгөөд үүний үр дүнд уг алсын хараанд хүрэхийн тулд тоон үзүүлэлтээр сайжруулдаг. Байгууллагын архитектурын практик:
Ирээдүйн улс орнуудыг стратеги, бизнес, технологийн нэгдсэн үүднээс чиглүүлэхийн тулд мэдээлэл болон бусад нөөцийг солилцдог байгууллагуудын дотор эсвэл хоорондын нийтлэг үйл ажиллагааны талбарт дүн шинжилгээ хийдэг..
Аж ахуйн нэгжийн архитектур (EA) нь хүссэн бизнесийн алсын хараа, үр дүнд хүрэх өөрчлөлтийн хэрэгжилтийг тодорхойлж, дүн шинжилгээ хийх замаар үймүүлэгч хүчинд байгууллагын хариу арга хэмжээг идэвхтэй, цогцоор нь удирдах сахилга бат юм. EA нь бизнес болон МТ-ийн удирдагчдад холбогдох бизнесийн тасалдалыг ашиглан зорилтот бизнесийн үр дүнд хүрэхийн тулд бодлого, төслүүдийг өөрчлөх гарын үсэг зурахад бэлэн зөвлөмжүүдийг танилцуулснаар үнэ цэнийг бий болгодог. EA нь ирээдүйн төрийн архитектурын хувьсал руу чиглэсэн шийдвэр гаргахад ашиглагддаг.
Энэ нь бизнес болон мэдээллийн технологийн менежерүүдэд бизнесийн хамааралтай бизнесийн мэдээллийн системтэй холбоотой бизнесийн хөгжил, бизнесийн өөрчлөлтийг дэмжих, идэвхжүүлэх хамгийн сайн стратегийг тодорхойлоход тусалдаг.
Topics
The terms enterprise and architecture
Байгууллага гэдэг нэр томьёо нь нийтлэг зорилтуудыг хуваалцаж, тодорхой бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг хэрэглэгчдэд хүргэхийн тулд хамтран ажилладаг зохион байгуулалтын нэгж, байгууллага, байгууллагуудын цуглуулгыг тодорхойлсон гэж тодорхойлж болно.
Энэ утгаараа аж ахуйн нэгж гэдэг нэр томьёо нь хэмжээ, өмчлөлийн загвар, үйл ажиллагааны загвар, газарзүйн тархалтаас үл хамааран янз бүрийн төрлийн байгууллагуудыг хамардаг. Үүнд эдгээр байгууллагын нийгэм-техникийн бүрэн тогтолцоо, хүн, мэдээлэл, үйл явц, технологи зэрэг орно.
Архитектур гэдэг нэр томьёо нь системийн хүрээлэн буй орчин, түүний элементүүд, харилцаа холбоо, дизайн, хувьслын зарчимд тусгагдсан үндсэн ойлголт, шинж чанарыг илэрхийлдэг.
Нийгэм-техникийн систем гэж ойлгогддог аж ахуйн нэгж гэдэг нэр томъёо нь аж ахуйн нэгжийн архитектурын хүрээг тодорхойлдог.
Scopes
Байгууллагын архитектурын утга учиртай холбоотой аж ахуйн нэгжийн архитектурын мэргэжилтнүүд, эрдэмтдийн үзэл баримтлал буюу итгэл үнэмшил нь ихэвчлэн гурван сургуулийн нэг буюу эрлийз рүү чиглэдэг.
- Байгууллагын мэдээллийн технологийн дизайн - EA-ийн зорилго нь IT ба бизнесийн асуудлуудыг хооронд нь уялдуулах явдал юм. Байгууллагын архитектурын гол зорилго нь байгууллагын хүссэн зорилгод хүрэхийн тулд аж ахуйн нэгжийн IT/IS чадавхийг төлөвлөх, төлөвлөх үйл явцыг чиглүүлэх явдал юм. Ерөнхийдөө архитектурын санал, шийдвэрүүд нь зөвхөн аж ахуйн нэгжийн IT/IS тал дээр хязгаарлагддаг; бусад талууд нь зөвхөн орц болдог.
- Аж ахуйн нэгжийг нэгтгэх - Энэхүү сэтгэлгээний сургуулийн дагуу EA-ийн зорилго нь стратеги боловсруулах, хэрэгжүүлэх хоорондын уялдаа холбоог багтаасан аж ахуйн нэгжийн янз бүрийн асуудал (хүний нөөц, мэдээллийн технологи, үйл ажиллагаа гэх мэт) хоорондын уялдаа холбоог нэмэгдүүлэх явдал юм. Ерөнхийдөө архитектурын санал, шийдвэрүүд нь аж ахуйн нэгжийн бүх талыг хамардаг.
- Аж ахуйн нэгжийн экосистемийн дасан зохицох - EA-ийн зорилго нь аж ахуйн нэгжүүдийн суралцах чадварыг тогтвортой байлгахын тулд дэмжих, дэмжих явдал юм. Иймээс аж ахуйн нэгжийн өөрийгөө сайжруулах, шинийг санаачлах, хүрээлэн буй орчинтойгоо хамтран ажиллах чадавхийг сайжруулахад ихээхэн анхаарал хандуулдаг. Дүрмээр бол санал, шийдвэр нь аж ахуйн нэгж болон түүний хүрээлэн буй орчныг хамардаг.
Байгууллагын архитектурын утгын талаархи хүний итгэл үнэмшил нь түүний зорилго, түүний хамрах хүрээ, түүнд хүрэх арга хэрэгсэл, түүнийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах ур чадвар, түүнийг хэрэгжүүлэх хариуцлагын цар хүрээг хэрхэн үзэхэд нөлөөлнө.
Architectural description of an enterprise
See also: Architecture domainAccording to the standard ISO/IEC/IEEE 42010, системийн архитектурыг тодорхойлоход хэрэглэгддэг бүтээгдэхүүнийг архитектурын тайлбар гэж нэрлэдэг. Практикт архитектурын тодорхойлолт нь төрөл бүрийн жагсаалт, хүснэгт, диаграммыг агуулдаг. Эдгээр нь үзэл бодол гэж нэрлэгддэг загварууд юм. Байгууллагын архитектурын хувьд эдгээр загварууд нь бизнесийн логик функцууд эсвэл чадавхийг тодорхойлдог, business processes, хүний үүрэг, жүжигчид, биеийн зохион байгуулалтын бүтэц, data flows and data stores, business applications олон платформын хэрэглээ, техник хангамж, харилцаа холбооны дэд бүтэц.
Их Британийн Үндэсний тооцооллын төвийн EA шилдэг туршлагын удирдамжид заасан байдаг:
Дүрмээр бол EA нь аж ахуйн нэгжийн бүтэц, чиг үүргийг тодорхойлсон цогц загваруудын хэлбэрийг авдаг. EA дахь бие даасан загваруудыг логик байдлаар байрлуулсан бөгөөд энэ нь аж ахуйн нэгжийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг улам бүр нэмэгдүүлж өгдөг.
Байгууллагын архитектурыг өөрчлөх хамгийн чухал зүйл бол ивээн тэтгэгчийг тодорхойлох явдал юм. Түүний эрхэм зорилго, алсын хараа, стратеги, засаглалын тогтолцоо нь хүлээгдэж буй өөрчлөлтөд хамаарах бүх үүрэг, хариуцлага, харилцааг тодорхойлдог. Байгууллагын архитекторуудын үзэж буй өөрчлөлтүүд нь ихэвчлэн:
- байгууллагын бүтэц, үйл явц дахь шинэчлэл
- Мэдээллийн систем, технологийг ашиглах шинэлэг зүйл
- бизнесийн үйл явцыг нэгтгэх ба/эсвэл стандартчилал, ба
- бизнесийн мэдээллийн чанар, шуурхай байдлыг сайжруулах.
Бизнесийг суурь төлөвөөс зорилтот төлөв рүү, заримдаа хэд хэдэн шилжилтийн төлөвт шилжүүлэхэд чиглүүлэхийн тулд архитектур боловсруулах, ашиглах аргачлалыг ихэвчлэн аж ахуйн нэгжийн архитектурын хүрээ гэж нэрлэдэг. Хүрээ нь аж ахуйн нэгжийн тусгай архитектурын тодорхойлолтыг үйлдвэрлэх, ашиглахад зориулсан үйл явц, техник, олдворын тодорхойлолт, лавлагаа загвар, зааварчилгааг агуулсан бүтэцлэгдсэн цуглуулгыг хангадаг.
Benefits
Байгууллагын зорилгод шууд болон шууд бус хувь нэмэр оруулснаар аж ахуйн нэгжийн архитектурын ашиг тус хүртдэг. Байгууллагын архитектурын хамгийн чухал ашиг тусыг дараахь чиглэлээр ажиглаж болно:
- Байгууллагын дизайн - Байгууллагын архитектур нь нэгдэх, худалдан авах эсвэл зохион байгуулалтын ерөнхий өөрчлөлтийн үед зохион байгуулалтын бүтцийг төлөвлөх, дахин төлөвлөхтэй холбоотой салбарт дэмжлэг үзүүлдэг.ref name="Effects of an architectural approach to the implementation of shared service centers">Bert Arnold, Martin Op 't Land and Jan Dietz. "Effects of an architectural approach to the implementation of shared service centers," in Second International Workshop on Enterprise, Applications and Services in the Finance Industry (FinanceCom05), Regensburg, Germany, 2005.</ref>
- Байгууллагын үйл явц ба үйл явцын стандартууд – Байгууллагын архитектур нь бизнесийн үйл явцын сахилга бат, стандартчиллыг хэрэгжүүлэхэд тусалдаг ба үйл явцыг нэгтгэх, дахин ашиглах, нэгтгэх боломжийг олгодог.
- Project portfolio management – Төслийн багцын удирдлага – Аж ахуйн нэгжийн архитектур нь хөрөнгө оруулалтын шийдвэр гаргах, ажлын тэргүүлэх чиглэлийг тогтооход дэмжлэг үзүүлдэг.
- Төслийн менежмент – Байгууллагын архитектур нь төслийн оролцогч талуудын хамтын ажиллагаа, харилцаа холбоог сайжруулдаг. Байгууллагын архитектур нь төслийн цар хүрээг үр ашигтай тодорхойлох, төслийн үр дүнг илүү бүрэн гүйцэд, тууштай тодорхойлоход хувь нэмэр оруулдаг.
- Requirements engineering – Шаардлагын инженерчлэл – Байгууллагын архитектур нь аж ахуйн нэгжийн архитектурын баримт бичгийг нийтлэх замаар шаардлагыг тодорхойлох хурд болон шаардлагын тодорхойлолтын нарийвчлалыг нэмэгдүүлдэг.
- System development - Системийн хөгжүүлэлт - Байгууллагын архитектур нь системийг хөгжүүлэх, турших явцад системийн оновчтой дизайн, нөөцийг үр ашигтай хуваарилахад хувь нэмэр оруулдаг.
- IT management Мэдээллийн технологийн удирдлага ба шийдвэр гаргалт – Байгууллагын архитектур нь мэдээллийн технологийн төлөвлөлтийн үйл ажиллагааг сахилга бат, стандартчилалд хэрэгжүүлэхэд тусалж, технологитой холбоотой шийдвэр гаргах хугацааг багасгахад хувь нэмэр оруулдаг нь тогтоогдсон.
- IT value – Мэдээллийн технологийн үнэ цэнэ – Байгууллагын архитектур нь системийн хэрэгжилт болон үйл ажиллагааны зардлыг бууруулж, бизнесийн нэгжүүд дэх мэдээллийн технологийн дэд бүтцийн үйлчилгээний хуулбарыг багасгахад тусалдаг.
- IT complexity – Мэдээллийн технологийн нарийн төвөгтэй байдал – Аж ахуйн нэгжийн архитектур нь мэдээллийн технологийн нарийн төвөгтэй байдлыг багасгах, өгөгдөл болон програмуудыг нэгтгэх, системүүдийн харилцан ажиллах чадварыг сайжруулахад хувь нэмэр оруулдаг.[
- IT openness – Мэдээллийн технологийн нээлттэй байдал – Аж ахуйн нэгжийн архитектур нь зохицуулалтыг дагаж мөрдөх мэдээллийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, дэд бүтцийн өөрчлөлтийн ил тод байдлыг нэмэгдүүлэх замаар илүү нээлттэй, хариу үйлдэл үзүүлэх мэдээллийн технологид хувь нэмэр оруулдаг.
- IT risk management – Мэдээллийн технологийн эрсдлийн удирдлага - Байгууллагын архитектур нь системийн алдаа, аюулгүй байдлын зөрчлөөс үүдэлтэй бизнесийн эрсдлийг бууруулахад хувь нэмэр оруулдаг. Байгууллагын архитектур нь төслийг хүргэх эрсдлийг бууруулахад тусалдаг.
Examples
Аж ахуйн нэгжүүдийн архитектурыг баримтжуулах ажлыг АНУ-ын Холбооны Засгийн газар гүйцэтгэдэгU.S. Federal Government Хөрөнгийн төлөвлөлт ба хөрөнгө оруулалтын хяналт (CPIC) үйл явцын хүрээнд.Capital Planning and Investment Control (CPIC)
Холбооны аж ахуйн нэгжийн архитектурын (FEA) лавлах загвар нь холбооны агентлагуудыг архитектураа хөгжүүлэхэд чиглүүлдэг.Federal Enterprise Architecture (FEA)
Independence Blue Cross, Intel, Volkswagen AG зэрэг компаниуд Independence Blue Cross, Intel, Volkswagen AG болон InterContinental Hotels Group нь бизнесийн архитектурыг сайжруулахын зэрэгцээ бизнесийн гүйцэтгэл, бүтээмжийг сайжруулахын тулд аж ахуйн нэгжийн архитектурыг ашигладаг.
Төрөл бүрийн ойлгомжтой шалтгааны улмаас арилжааны байгууллагууд аж ахуйн нэгжийн архитектурын томоохон тодорхойлолтыг бараг нийтэлдэггүй. Харин төрийн байгууллагууд өөрсдийн боловсруулсан архитектурын тодорхойлолтоо нийтэлж эхэлсэн. Жишээ нь:
- US Department of the Interior
- US Department of Defense Business Enterprise Architecture, or the 2008 BEAv5.0 version
- Treasury Enterprise Architecture Framework
Challenges
Үйл ажиллагааны болон тактикийн түвшинд хүлээн зөвшөөрөгдсөн, хүлээн зөвшөөрөгдсөн, функциональ нэгдмэл, бүрэн оролцсон концепцийг бий болгох нь өнөөдөр Enterprise Architects-д тулгарч буй хамгийн том сорилтуудын нэг бөгөөд олон EA-Initiatives бүтэлгүйтэх гол шалтгаануудын нэг гэж тодорхойлсон.
Criticism
Байгууллагын архитектурын ашиг тусыг үл харгалзан арав гаруй жилийн турш зохиолчид болон байгууллагууд аж ахуйн нэгжийн архитектурыг үр дүнтэй практик гэж үзсээр ирсэн. Эдгээр эсэргүүцлийн хэсэгчилсэн жагсаалтыг энд оруулав.
- 2007 онд компьютерийн эрдэмтэн Ивар Жэйкобсон (UML-д томоохон хувь нэмэр оруулсан, OO програм хангамжийн хөгжүүлэлтийн анхдагч) аж ахуйн нэгжийн архитектурын талаарх өөрийн үнэлгээг өгсөн: "Дэлхий даяар Enterprise Architecture EA-г нэвтрүүлэх нь ихэнх санхүүгийн байгууллагуудын (банк, даатгалын компаниуд, Засгийн газар гэх мэт) сүүлийн 5 жил гаруйн хугацаанд дуусаагүй байна.Би ийм компаниудтай хамтран ажиллаж, заримд нь хамгийн муу алдаа гаргахгүй байхад нь тусалсан. EA-ийн ихэнх санаачилга амжилтгүй болсон. Миний таамаглал бол 90 гаруй % нь хэзээ ч ашигтай зүйл авчирдаггүй."
- 2007 оны аж ахуйн нэгжийн архитектурын тухай тайландаа Gartner "... 2012 он гэхэд аж ахуйн нэгжийн архитектурын хөтөлбөрүүдийн 40% нь зогсох болно" гэж таамаглаж байсан.
- 2008 онд Роттердамын Эразмус Их Сургууль болон IDS Scheer программ хангамжийн компанийн хийсэн судалгаагаар аж ахуйн нэгжийн архитектурын төслүүдийн гуравны хоёр нь бизнес болон мэдээллийн технологийн уялдаа холбоог сайжруулж чадаагүй гэсэн дүгнэлтэд хүрсэн байна.[
- Салбарын тоймч Дион Хинчеклифф 2009 онд гаргасан нийтлэлдээ уламжлалт аж ахуйн нэгжийн архитектурыг "эвдэрсэн" байж магадгүй гэж бичжээ: "Хамгийн сайн нь, аж ахуйн нэгжийн архитектур нь бизнесийн бүх боломжуудыг илэрхийлэх, тэр ч байтугай хэрхэн амжилтанд хүрэхийг тодорхойлсон тод шугамуудыг өгдөг. Тэнд ... Сүүлийн үед уламжлалт аж ахуйн нэгжийн архитектур нь өнөөдөр байнга хэрэглэгдэж байгаа шиг ямар нэг чухал арга замаар эвдэрч болзошгүйг ойлгох нь улам бүр нэмэгдэж байна. Юу нь буруу байж болох вэ, үүнийг хэрхэн засах вэ гэдэг асуултууд юм."
- 2011 онд холбооны аж ахуйн нэгжийн архитектурын зөвлөх Стэнли Гавер АНУ-ын холбооны засгийн газрын аж ахуйн нэгжийн архитектурын хөтөлбөрт тулгарч буй асуудлуудыг судалсан тайланг гаргажээ. Ноён Гавер холбооны аж ахуйн нэгжийн архитектурын хөтөлбөр ихэнхдээ бүтэлгүйтсэн гэж дүгнэсэн; Энэ дүгнэлтийг 2010 оны 10-р сард холбооны засгийн газраас хийсэн хурал нь холбооны аж ахуйн нэгжийн архитектурын хөтөлбөр яагаад "өнгөрсөн үеийнх шиг нөлөө үзүүлж, амжилтанд хүрээгүй" болохыг тодорхойлох зорилгоор хийсэн ижил төстэй дүгнэлтээр батлагдсан."
EA-ийн талаархи гол санаа зовоосон асуудал бол EA төслүүд өргөн хүрээтэй, ихэвчлэн тунгалаг шинж чанартай байдаг тул амжилтын хэмжүүрүүдэд хүрэхэд бэрхшээлтэй байдаг.
Relationship to other disciplines
Federation of Enterprise Architecture Professional Organizations (FEAPO), Аж ахуйн нэгжийн архитектурын мэргэжлийн байгууллагуудын холбооны (FEAPO) мэдээлснээр, аж ахуйн нэгжийн архитектур нь бизнесийн орчинд түгээмэл байдаг бусад олон салбартай харилцан үйлчилдэг. FEAPO-ийн мэдээлснээр:
Аж ахуйн нэгжийн архитектурын практик нь гүйцэтгэлийн инженерчлэл ба менежмент, үйл явцын инженерчлэл ба менежмент, IT ба байгууллагын багцын удирдлага, засаглал ба нийцэл, мэдээллийн технологийн стратеги төлөвлөлт, эрсдлийн шинжилгээ, мэдээллийн удирдлага, мета өгөгдлийн удирдлага, олон төрлийн техникийн салбаруудтай хамтран ажилладаг. сахилга бат, түүнчлэн байгууллагын хөгжил, өөрчлөлт, инноваци, суралцах зэрэг зохион байгуулалтын салбарууд. Аж ахуйн нэгжийн архитектурын дизайны сэтгэлгээ, системийн сэтгэлгээ, хэрэглэгчийн туршлагын дизайн гэх мэт шинээр гарч ирж буй цогц дизайны практикуудтай чухал хамаарлыг олон дадлагажигчид улам бүр онцолж байна.
Төрөл бүрийн байгууллагуудад аж ахуйн нэгжийн бүтэц бий болсон тул өргөн хүрээний нөлөөгөөр бизнесийн энэ үүргийг олон байгууллагын мэдээллийн технологийн удирдлагын үйл явцад оруулсан болно. Энэ нь аж ахуйн нэгжийн архитектур нь IT-тэй нягт холбоотой гэсэн үг боловч бизнесийн архитектур, гүйцэтгэлийн удирдлага, үйл явцын архитектур, түүнчлэн илүү техникийн сэдвүүдийг хамарсан бизнесийн оновчлолын өргөн хүрээнд авч үзэх хэрэгтэй.
Байгууллагын архитектур ба мэдээллийн технологийн янз бүрийн туршлагын огтлолцлын талаархи хэлэлцүүлгийг мэдээллийн технологийн шинжилгээний янз бүрийн фирмүүд нийтэлсэн. Gartner болон Forrester нар дизайны сэтгэлгээ, хэрэглэгчийн туршлагын дизайн зэрэг шинээр гарч ирж буй цогц дизайны практикуудтай аж ахуйн нэгжийн архитектурын чухал хамаарлыг онцлон тэмдэглэв.Design Thinking and User Experience Design. Real Story Group-ийн шинжээч фирм аж ахуйн нэгжийн архитектур болон шинээр гарч ирж буй дижитал ажлын байрны үзэл баримтлал нь "нэг зоосны хоёр тал" гэж санал болгов." Cutter Consortium нь аж ахуйн нэгжийн архитектурыг мэдээлэл, мэдлэгт суурилсан сахилга бат гэж тодорхойлдог.
Байгууллагын аж ахуйн нэгжийн архитектур нь бүхэлд нь баримтжуулахад хэтэрхий төвөгтэй бөгөөд өргөн цар хүрээтэй байдаг тул мэдлэгийн менежментийн арга техник нь эдгээр далд, далд эсвэл далд хэсгүүдийг судалж, дүн шинжилгээ хийх боломжийг олгодог. Үүний хариуд аж ахуйн нэгжийн архитектур нь байгууллагын бүрэлдэхүүн хэсгүүд болон тэдгээрийн харилцан үйлчлэлийг системчилсэн, цогц байдлаар баримтжуулах арга замыг мэдлэгийн удирдлагыг нөхөж өгдөг.knowledge management.
Төрөл бүрийн газруудад аж ахуйн нэгжийн архитектур нь хэрэглээний интеграцийн тодорхой хэв маяг болох Үйлчилгээнд чиглэсэн архитектуртай холбоотой гэж хэлэлцсэн. Судалгаанаас харахад SOA-г аж ахуйн нэгжийн хэмжээнд нэгтгэх загвар болгон ашиглахыг дэмждэг аж ахуйн нэгжийн архитектурыг онцолж байна.
History
This section is written like a personal reflection, personal essay, or argumentative essay that states a Misplaced Pages editor's personal feelings or presents an original argument about a topic. Please help improve it by rewriting it in an encyclopedic style. (November 2012) (Learn how and when to remove this message) |
Байгууллагын архитектур гэдэг нэр томьёог яг таг ашигласан анхны хэвлэл бол мэдээллийн системийн интеграцчлалын сорилтуудын тухай Үндэсний Стандартын Хүрээлэнгийн тусгай хэвлэл National Institute of Standards Special Publication Тойм нь "Энэ самбар нь аж ахуйн нэгжийн менежментийг дэмжих архитектур, стандартын үүргийг авч үзсэн" гэж заасан.
Энэхүү анхны хэрэглээг Жон Зачманы 1987 онд хэвлүүлсэн нийтлэлд John Zachman's, Enterprise Architecture" гэсэн нэр томъёог ашиглаагүй гэж буруу тайлбарласан байдаг. NIST-ийн "аж ахуйн нэгжийн архитектур" самбарын илтгэлийн цар хүрээг 1987 оны нийтлэлд дурдсан Захманы одоогийн сэтгэлгээтэй шууд харьцуулж болно: "Мэдээллийн системийн хэрэгжилтийн хэмжээ, нарийн төвөгтэй байдал нэмэгдэж байгаа тул зарим логикийг ашиглах шаардлагатай байна. Системийн бүх бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн интерфэйс болон интеграцийг тодорхойлох, удирдахад зориулсан бүтээн байгуулалт (эсвэл архитектур).
1989 оны NIST нийтлэлд аж ахуйн нэгжийн архитектурыг хэд хэдэн түвшнээс бүрддэг гэж тодорхойлсон байдаг. Дээд шат нь "Бизнесийн нэгжийн архитектур" юм. Баримт бичигт үүнийг дараах байдлаар тодорхойлсон: "Бизнесийн нэгж нь нийт аж ахуйн нэгж эсвэл корпорацийн дэд нэгжийг дүрсэлж болно. Энэ түвшний архитектур нь дотоод мэдээллийн хэрэгцээ, гадны байгууллагуудаас ногдуулах мэдээлэл, өгөгдлийг хангах тогтолцоог бүрдүүлдэг. Эдгээр гадны байгууллагуудад хамтран ажилладаг байгууллагууд, үйлчлүүлэгчид болон холбооны агентлагууд багтдаг. Энэ түвшний мэдээлэл, мэдээллийн хэрэгцээ нь техникийн асуудалд анхаарал хандуулж, архитектурын доод түвшинд хангах шаардлагыг тавьдаг."
1989 оны NIST баримт бичигт: "Бизнесийн нэгжийн архитектурын төлөөлөл нь байгууллагын нэгжүүд болон тэдгээрийн харилцаа холбоо, түүнчлэн аж ахуйн нэгжийн ерөнхий зорилгыг биелүүлэх боломжийг олгодог эсвэл хязгаарласан тодорхой стандарт, бодлого, журмыг харуулдаг.
Шалгалтын явцад нотлох баримтаас харахад Захманы үзэл баримтлал нь бизнесийн үйл ажиллагаанд оновчтой болгосон дэд системүүдээс бүрдэх хувь хүний мэдээллийн системийг бий болгох явдал байв. Гэсэн хэдий ч NIST-ийн үзэл баримтлал нь бүхэл бүтэн аж ахуйн нэгж байж болох бизнесийн нэгж дэх бүх мэдээллийн системийн удирдлагыг тодорхойлдог.
Закман "аж ахуйн нэгжийн архитектур" гэсэн нэр томъёог хэдэн жилийн дараа л хэвлэлд ашигласангүй.
See also
- Origins of enterprise architecture
- Enterprise architecture artifacts
- Enterprise architecture framework
- Architectural pattern (computer science)
- Architecture of Integrated Information Systems
- Architecture of Interoperable Information Systems
- John Zachman, promoter of enterprise architecture
- Enterprise Architecture Service Life Cycle - SOMF
References
- ""Common Perspectives on Enterprise Architecture"" (PDF). Retrieved September 29, 2022.," Architecture and Governance Magazine, Issue 9-4, November 2013 (2013). Retrieved on September 29, 2022.
- "Planning an EA – Purpose". Enterprise Architecture Book of Knowledge. Mitre Corporation. Retrieved October 3, 2014.
- "Enterprise Architecture (EA)". Gartner IT Glossary. Gartner. Retrieved July 29, 2013.
- Business Analysis Body of Knowledge, from the International Institute of Business Analysis
- Giachetti, R.E., Design of Enterprise Systems, Theory, Architecture, and Methods, CRC Press, Boca Raton, FL, 2010.
- ^ "ISO/IEC/IEEE 42010:2011 - Systems and software engineering - Architecture description". Iso.org. November 24, 2011. Retrieved August 6, 2013.
- ^ Lapalme, J., Three Schools of Thought on Enterprise Architecture, IT Professional, vol. 14, no. 6, pp. 37–43, Nov.–Dec. 2012, doi:10.1109/MITP.2011.109
- Kotusev, Svyatoslav; Kurnia, Sherah (September 1, 2021). "The theoretical basis of enterprise architecture: A critical review and taxonomy of relevant theories". Journal of Information Technology. 36 (3): 275–315. doi:10.1177/0268396220977873. ISSN 0268-3962.
- Jarvis, Bob (2003) Enterprise Architecture: Understanding the Bigger Picture – A Best Practice Guide for Decision Makers in IT, The UK National Computing Centre, Manchester, UK. p. 9
- The Contribution of Enterprise Architecture to the Achievement of Organizational Goals: Establishing the Enterprise Architecture Benefits Framework, Technical Report, Department of Information and Computing Sciences Utrecht University, Utrecht, The Netherlands, (2010 online)
- ^ Jaap Schekkerman. Trends in enterprise architecture 2005: How are organizations progressing? . 2009(10/20), pp. 33. Available: (online)
- ^ T. Bucher, R. Fischer, S. Kurpjuweit and R. Winter, "Enterprise architecture analysis and application: An exploratory study," in EDOC Workshop TEAR, Hong Kong, 2006.
- ^ Nilsson, "Management of technochange in an interorganizational E-government project," in Proceedings of the 41st Annual Hawaii International Conference on System Sciences, 2008, pp. 209.
- ^ J. Varnus and N. Panaich. TOGAF 9 enterprise architecture survey results. Presented at 23rd Enterprise Architecture Practitioners Conference. . Available: www.opengroup.org/public/member/proceedings/q309/q309a/Presentations/pl-varnus-panaich.pdf.
- ^ Jeanne W. Ross and Peter Weill, "Understanding the Benefits of Enterprise Architecture," CISR Research Briefings, 2005.
- Quartel, Dick; Steen, Maarten W.A.; Lankhorst, Marc M. (May 1, 2012). "Application and project portfolio valuation using enterprise architecture and business requirements modelling". Enterprise Information Systems. 6 (2): 189–213. doi:10.1080/17517575.2011.625571. ISSN 1751-7575.
- W. Engelsman, M. E. Iacob and H. M. Franken, "Architecture-driven requirements engineering," in Proceedings of the 2009 ACM Symposium on Applied Computing(SAC '09), Honolulu, Hawaii, 2009, pp. 285-286.
- ^ L. Kappelman, T. McGinnis, A. Pettite and A. Sidorova, "Enterprise architecture: Charting the territory for academic research," in AMCIS 2008, 2008.
- M. Pulkkinen, A. Naumenko and K. Luostarinen, "Managing information security in a business network of machinery maintenance services business - Enterprise architecture as a coordination tool," J. Syst. Softw., vol. 80, pp. 1607-1620, 2007.
- T. Obitz and M. K. Babu. (2009). Enterprise architecture expands its role in strategic business transformation: Infosys enterprise architecture survey 2008/2009. (online).
- Federal Government agency success stories, (2010), whitehouse.gov Archived April 30, 2010, at the Wayback Machine
- FEA Practice Guidance Federal Enterprise Architecture Program Management Office OMB, (2007), whitehouse.gov Archived October 16, 2010, at the Wayback Machine
- "Volkswagen of America: Managing IT Priorities," Harvard Business Review, October 5, 2005, Robert D. Austin, Warren Ritchie, Greggory Garrett
- DoD BEA
- Dedic, N. (2020). "FEAMI: A Methodology to include and to integrate Enterprise Architecture Processes into Existing Organizational Processes" in IEEE Engineering Management Review. Volume 48, Issue 4. DOI: https://doi.org/10.1109/EMR.2020.3031968
- EA Failed Big Way! by Ivar Jacobson. on http://blog.ivarjacobson.com/ Archived December 4, 2013, at the Wayback Machine October 18, 2007.
- Gartner (2007) Gartner Enterprise Architecture Summit: Architecting the Agile Organization, 26 – 27 September 2007. Overview on www.gartner.com. Accessed November 18, 2013.
- S. Roeleven, Sven and J. Broer (2010). "Why Two Thirds of Enterprise Architecture Projects Fail," ARIS Expert Paper (online)
- Fixing Enterprise Architecture: Balancing the Forces of Change in the Modern Organization Dion Hinchcliffe, September 3, 2009
- "Why Doesn't the FEA Work"
- Measuring Enterprise Architecture Effectiveness: A Focus on Key Performance Indicators, Gunther, W 2014
- Federation of Enterprise Architecture Professional Organizations, "Common Perspectives on Enterprise Architecture Archived December 20, 2016, at the Wayback Machine," Architecture and Governance Magazine, Issue 9-4, November 2013 (2013). Retrieved on November 19, 2013.
- Clay Richardson, Forrester Blogs – Design Thinking Reshapes EA For Dynamic Business, (2013) Archived April 19, 2013, at the Wayback Machine
- Joe McKendrick, ZDNet – Gartner urges more 'design thinking' to break enterprise architecture out of its silo, (2010)
- Leslie Owens, Forrester Blogs – Who Owns Information Architecture? All Of Us., (2010), blogs.forrester.com Archived February 5, 2010, at the Wayback Machine
- Tony Byrne, Real Story Group Blog – Digital workplace and enterprise architecture: two sides to same coin, (2012),
- Evernden, Roger. "Dealing with Too Much Data from an Architectural Perspective", November 13, 2012 (online)
- Evernden, Elaine, Evernden, Roger. Information First - Integrating Knowledge and Information Architecture for Business Advantage, Butterworth-Heinemann, Oxford, 2003 (online)
- "SOA and Enterprise Architecture". The Open Group. Archived from the original on January 10, 2015. Retrieved December 18, 2014.
- Christopher Kistasamy, Alta van der Merwe, Andre de la Harpe, (2012), The role of service-oriented architecture as an enabler for Enterprise Architecture, AMCIS 2012, Seattle Washington
- Rosa and Sampaio. "SOA Governance Through Enterprise Architecture". Oracle.com. Oracle. Retrieved December 19, 2014.
- Fong, E. N.; Goldfine, E.H. (December 1989). "Information management directions: the integration challenge" (PDF). SIGMOD Record. 18 (4): 40–43. doi:10.1145/74120.74125. S2CID 23939840.
- Zachman, John A. (1999). "A framework for information systems architecture". IBM Systems Journal. 38 (2/3) (reprint ed.): 454–470. doi:10.1147/sj.382.0454.
External links
- Media related to Enterprise architecture at Wikimedia Commons
- Quotations related to Enterprise architecture at Wikiquote
- The dictionary definition of enterprise architecture at Wiktionary